نظرات در مورد لورتا فیدبک؛ آیا واقعاً مؤثر است یا بیشازحد تبلیغ شده؟
در سالهای اخیر، نظرات در مورد لورتا فیدبک توجه زیادی را در میان کاربران حوزه سلامت روان و نوروتراپی به خود جلب کرده است. بسیاری از افراد از آن بهعنوان ابزاری نوین برای بهبود عملکرد مغز یاد میکنند، در حالی که برخی دیگر معتقدند کارایی آن هنوز بهدرستی ثابت نشده است. در این مقاله با نگاهی دقیقتر به دیدگاهها، تحقیقات و تجربیات کاربران، به بررسی واقعی بودن اثرگذاری این روش میپردازیم.
لورتا فیدبک چیست و چگونه کار میکند؟
لورتا فیدبک (LORETA Neurofeedback) نوعی از نوروفیدبک پیشرفته است که با استفاده از نقشهبرداری مغزی سهبعدی، فعالیت بخشهای مختلف مغز را تحلیل میکند. در واقع، سیستم با بررسی امواج مغزی، به فرد بازخورد میدهد تا بتواند الگوهای مغزی خود را بهبود دهد. هدف اصلی این روش، تنظیم عملکرد مغز برای بهبود تمرکز، کاهش اضطراب، و درمان برخی اختلالات مانند ADHD یا افسردگی است. با این حال، شواهد علمی درباره اثربخشی لورتا هنوز در حال توسعه است و همین موضوع باعث شکلگیری نظرات متناقض در میان کاربران و متخصصان شده است.
دیدگاه موافقان لورتا فیدبک
طرفداران این روش معتقدند که لورتا فیدبک میتواند به مغز کمک کند تا به شکل طبیعیتری فعالیت کند. آنها گزارش دادهاند که پس از چند جلسه درمانی، تغییراتی در سطح تمرکز، خواب و خلقوخو مشاهده کردهاند. برخی متخصصان نیز میگویند این فناوری نسبت به نوروفیدبکهای سنتی، تصویری دقیقتر از فعالیت مغز ارائه میدهد و به همین دلیل درمان هدفمندتری را ممکن میسازد. از نظر آنان، اگرچه هنوز به پژوهشهای گستردهتری نیاز است، اما شواهد اولیه امیدوارکنندهاند.
تجربه سامان در مورد نوروفیدبک
او، 25 ساله است و تجربه اش را اینگونه روایت میکند: من ۲۵ سالمه و با ADHD درگیرم. شنیده بودم نوروفیدبک LORETA میتونه کمک کنه، واسه همین رفتم و چند جلسه رو امتحان کردم. خیلی امیدوار بودم که بالاخره بتونم تمرکزم رو بهتر کنم و بیقراریهام کمتر بشه. متاسفانه، بعد از کلی وقت و هزینه، هیچ تغییر چشمگیری توی علائمم ندیدم. هنوز هم همون مشکلات رو دارم و نتونستم باهاش ADHD رو کنترل کنم. تجربه من این بود که برام کار نکرد.
سامان می گوید:
... متاسفانه، بعد از کلی وقت و هزینه، هیچ تغییر چشمگیری توی علائمم ندیدم.
دیدگاه منتقدان و تردیدها درباره لورتا فیدبک
در سوی دیگر، منتقدان بر این باورند که بسیاری از نظرات در مورد لورتا فیدبک بیش از حد خوشبینانه است و شواهد علمی کافی برای اثبات کارایی آن وجود ندارد. آنان اشاره میکنند که بخش زیادی از مطالعات موجود، روی نمونههای کوچک انجام شده یا طراحی علمی قوی نداشتهاند. برخی کاربران نیز از هزینههای بالا و نتایج نامشخص شکایت دارند. گزارشهایی وجود دارد که افراد پس از چندین جلسه تغییر محسوسی احساس نکردهاند. در نتیجه، این گروه معتقدند که لورتا فیدبک هنوز باید در مرحلهی آزمایشی در نظر گرفته شود و نباید بهعنوان درمان قطعی معرفی گردد.
نظر یک والد
من مادر دختری ۱۲ ساله با بیشفعالی هستم. برای کاهش علائمش LORETA نوروفیدبک را امتحان کردیم اما تغییر قابلتوجهی ندیدیم. تمرکز و تکانشگری همچنان مشکل بودند و جلسات طولانی و هزینهبر بودند. بعد از آن ترکیبی از رفتاردرمانی، تنظیم برنامه روزانه، ورزش منظم و دارودرمانی زیر نظر روانپزشک را شروع کردیم که تأثیر بهتری داشت. هنوز گاهی روزهای سخت داریم، اما با ترکیب روشها و حمایت مدرسه و خانواده، کیفیت زندگی او بهتر شده است. اگر دنبال راهحل هستید، پیشنهاد میکنم ارزیابی جامع و برنامه درمانی چندوجهی.
آیا لورتا فیدبک از نظر علمی تأیید شده است؟
تحقیقات علمی درباره لورتا فیدبک در حال انجام است و نتایج متناقضی گزارش شدهاند. برخی تحقیقات از تأثیر مثبت آن بر اضطراب و تمرکز حمایت کردهاند، اما سایر مطالعات تفاوت قابلتوجهی بین استفاده از لورتا و روشهای معمول مشاهده نکردهاند. در واقع، جامعه علمی هنوز به اجماع مشخصی نرسیده است. سازمانهای بینالمللی نیز لورتا فیدبک را بهعنوان درمان رسمی تأیید نکردهاند. به همین دلیل، توصیه میشود افرادی که قصد دارند از این روش استفاده کنند، حتماً با متخصصان معتبر مشورت کنند و از مراکز دارای مجوز بهره ببرند.
جمعبندی نظرات در مورد لورتا فیدبک
با بررسی نظرات در مورد لورتا فیدبک میتوان نتیجه گرفت که این روش برای برخی افراد مفید بوده، اما برای همه نتایج مشابهی به همراه ندارد. لورتا فیدبک یک فناوری نو و جذاب است، اما هنوز به پژوهشهای مستقل و گستردهتری نیاز دارد تا جایگاه علمی و درمانی خود را پیدا کند. اگر تجربهای از این روش دارید، خوشحال میشویم دیدگاه خود را در بخش نظرات با دیگران به اشتراک بگذارید. همچنین میتوانید این مقاله را برای دوستان علاقهمند به موضوع نوروفیدبک ارسال کنید تا آنها نیز دیدگاه خود را بیان کنند.